De K80

Kleine gemeenten tot ongeveer 25.000 inwoners omvatten samen 19% van de totale oppervlakte van ons land en vertegenwoordigen 2,1 miljoen Nederlanders. In het huidige tijdperk van bestuurlijke innovatie wordt de rol van kleinere gemeenten steeds belangrijker. 

Nergens is de democratie in Nederland namelijk zo dichtbij. In kleine gemeenten kunnen we beginnen met de kloof te dichten tussen inwoners en overheid.

We zien dat schaalvergroting als leidende principe voor bestuurlijke inrichting zijn langste tijd heeft gehad. Bij complexere vraagstukken zien we dat gemeenschappen oplossingen organiseren voor grote vraagstukken. Hiervoor hebben onze inwoners, ondernemers en partners een benaderbare overheid nodig, die in samenhang met hen samenwerkt. De menselijke maat moet het vertrekpunt zijn: werken vanuit de #KrachtvanNabijheid

We hebben namelijk een uniek perspectief: we staan dicht bij onze inwoners, ondernemers en maatschappelijke partners. De lijnen zijn kort en alleen door samenwerken krijgen we bij ons iets voor elkaar. Gewoon doen – saamhorigheid – vanuit vertrouwen.

Netwerk van kleine en krachtige gemeenten

K80 is een netwerk van krachtige gemeenten in Nederland tot ongeveer 25.000 inwoners. In 2020 is de K80 opgestart door een kopgroep van negen gemeenten: Alphen-Chaam, Beesel, Olst-Wijhe, Enkhuizen, Renswoude, Dantumadiel, Rozendaal. Nederweert en Hilvarenbeek. Samen constateerden deze negen gemeenten dat hun unieke geluid ontbrak in belangrijke landelijke gremia en dat we samen sterker en slimmer zijn.

Het netwerk K80 is uitgegroeid tot een groot en sterk geheel van inmiddels 66 leden. We zien dat het perspectief van nabijheid een uniek perspectief is dat oplossingen biedt aan de grote en kleine maatschappelijke opgaven van Nederland. Vanuit die kracht willen we als netwerk K80 onze bijdrage leveren. We zien namelijk dat landelijk beleid, wet- en regelgeving vaak net anders uitpakt in onze praktijk. Dit strookt niet altijd met ons perspectief en dat van onze inwoners.

Onze gemeenten verzorgen voor een groot gedeelte de landbouw en daarmee de voedselvoorziening van ons land. Dat brengt complexe problemen met zich mee, zoals de stikstofproblematiek. Tegelijkertijd ontvangen wij dezelfde Wmo-vraagstukken als andere gemeenten.

Samen voor onze inwoners

Onze inwoners, ondernemers en maatschappelijke partners staan centraal in alles wat we doen. Als lokale overheid werken we vanuit de menselijke maat. Wij weten wat er leeft en wat er nodig is. Samen met onze inwoners bedenken we en werken we aan slimme oplossingen voor grote en kleine maatschappelijke vraagstukken. Of dit nu gaat om klimaat, woningbouw of leefbaarheid. Vitale kernen & vitale gemeenschappen en de saamhorigheid daarbinnen zijn een belangrijk kenmerk van K80 gemeenten. Onze inwoners hebben een groot verantwoordelijkheidsgevoel en pakken veel zelf op: van energiecoöperatie tot zorgvoorziening – van buurtwinkel tot mantelzorg.

Veel actieve en betrokken inwoners betekent ook dat het voorzieningenniveau en de leefbaarheid in onze gemeenten erg afhankelijk is van vrijwillige inzet – en dat is kwetsbaar. Voorzieningen staan onder druk, de bereikbaarheid van onze kernen is niet voldoende en er is voor onze jongeren en ouderen een grote vraag naar passende woningen in eigen dorp. Tegelijkertijd zien we dat in onze gemeenten opgaven in het sociaal domein of ruimtelijke domein net zo groot zijn als bij de grote buren.

Dit vraagt aan onze kant om wendbaarheid, innovatie en samenwerking. Maar dit vraagt ook bij de landelijke beleidsbepalers om meer financiële slagkracht, beleidsvrijheid en uitvoeringskracht voor K80 gemeenten. Om dit te bereiken werken we in ons netwerk samen aan belangenbehartiging en onderlinge kennisdeling op verschillende thema’s. Deze thema’s zijn benoemd in de Agenda K80.

Wat willen we bereiken

De K80 wil als partner optrekken met het Rijk en provincies. We vragen het nieuwe kabinet om de K80 te zien als volwaardig partner. We roepen de VNG, provincies en vooral het Rijk op om K80 uit te nodigen als gesprekspartner.

K80 wil op korte termijn over de volgende actuele dossiers in ieder geval het gesprek aangaan:

• Geen opschalingskorting;
• Eerlijke en betere gemeentefinanciën;
• Meer beleidsvrijheid voor gemeenten;
• Volwaardig partnerschap als K80 en daarmee een volwaardige positie vanuit het oogpunt krachtige en kleine overheid.

Vanaf medio 2022 zijn we samen met alle deelnemende gemeenten aan de slag gegaan met de doelen en ambities voor de komende jaren. Doet jouw gemeente nog niet mee? Meld je aan en word ook lid van de K80!